Kombucha, fermente edilmiş siyah çay ile elde edilen, hafifçe ekşi ve gazlı tadıyla bilinen sağlıklı bir içecektir. Evde kombucha yapmak, hem keyifli hem de kontrol edebileceğiniz bir süreçtir. Bu rehber, adım adım ev yapımı kombucha yapımını detaylı olarak anlatmaktadır.
Malzemelere
Bu tarif yaklaşık 4-6 kişiye yetmektedir.
- 1 litre kaynamış ve soğutulmuş su
- 1 su bardağı (200 g) toz şeker (beyaz veya esmer şeker)
- 8 adet çay poşeti (siyah çay veya yeşil çay) veya yaklaşık 2 yemek kaşığı çay yaprağı
- 1 su bardağı (240 ml) hazır, fermente edilmiş kombucha (başlangıç için “starter sıvı”)
- 1 adet fildişi rengi kombucha mayası (SCOBY)
Malzemelerin Hazırlığı
Çayı demlemeye başlamadan önce çay poşetlerini veya yaprakları hazırlayın. Su kaynamış ve soğutulmuş beklerken, şekerle birlikte kombucha mayasının bulunduğu kavanozu temizleyin. SCOBY’yi dikkatlice kontrol edin ve herhangi bir kötü koku veya bulanıklık olup olmadığını gözden geçirin.
Hazırlanışı
- 1 litre kaynamış suyu bir cam kavanoza (en az 1.5 litre kapasiteli) dökün. Şekeri ekleyip eriyene kadar karıştırın.
- Çay poşetlerini veya yaprakları ekleyin. Kavanozun ağzını bir bez veya kağıt havlu ile kapatın ve oda sıcaklığında yaklaşık 15-20 dakika demlenmeye bırakın.
- Demleme süresi dolduktan sonra çay poşetlerini veya yaprakları çıkarın. Çayı soğumaya bırakın.
- Çay soğuduktan sonra, soğutulmuş kombucha mayasını (starter sıvıyı) kavanoza ekleyin.
- SCOBY’yi dikkatlice mayalı suya yerleştirin. SCOBY yüzeyde yüzmeli veya hafifçe eğilmelidir.
- Kavanozun ağzını bir bez veya kağıt havlu ile kapatın ve bir tel file veya lastik ile sabitleyin. Bu, havalandırmayı sağlayacak ve böceklerin girmesini engelleyecektir.
- Kavanozu oda sıcaklığında (yaklaşık 20-25°C) güneş ışığına maruz kalmayan bir yerde 7-30 gün boyunca bekletin. Fermentasyon süresi oda sıcaklığına ve SCOBY’nin aktivitesine bağlı olarak değişebilir.
- Fermentasyon süresince düzenli olarak (2-3 günde bir) kontrol edin. Yüzeyde köpürme ve kabarcık oluşumu görmelisiniz.
- Fermentasyon süresi dolduktan sonra, SCOBY’yi ve kombuchayı dikkatlice bir süzgeçten geçirerek temiz cam şişelere veya kavanozlara aktarın.
- İsteğe bağlı olarak, bu aşamada meyve, bitki veya baharatlar ekleyerek ikinci fermantasyona (flavoring) tabi tutabilirsiniz.
Sunum ve Servis
Kombucha, serin ve gölgeli bir yerde saklanmalıdır. Servis ederken doğrudan kavanozdan veya şeffaf bardaklardan sunulabilir. İsteğe bağlı olarak meyve dilimleri veya otlar ile süsleyebilirsiniz. Tipik olarak serin tüketilir.
Püf Noktası
SCOBY’nin sağlığını korumak için, fermente edilmemiş kombuchayı düzenli olarak (her 2-4 haftada bir) ayrı bir kavanozda saklayın. Bu, mayanın sağlıklı kalmasını ve kötü kokuların oluşmasını engeller. İkinci fermantasyonda farklı aromalar deneyerek kendi özel kombucha tariflerinizi oluşturabilirsiniz. Fermentasyon süresini etkileyen faktörler arasında sıcaklık ve nem bulunur; bu nedenle ideal koşulları sağlamak önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
- Bu tarif kaç kalorili?
Yaklaşık 120-150 kalori içermektedir (flavoring malzemelerine bağlı olarak değişebilir).
- Toplam ne kadar sürede hazırlanır?
Fermentasyon süresi 7-30 gün arasında değişmekle birlikte, toplam hazırlık süresi yaklaşık 1-2 saat sürmektedir.
- Artan yemek nasıl sakalanmalı?
Kombuchayı hava geçirmez bir kapta ve serin bir yerde saklayabilirsiniz. Uzun süre saklamak için buzdolabında muhafaza edin.
- Ertesi güne kalır mı, tekrar ısıtılır mı?
Kombucha ısıtılmaz. Soğuk olarak tüketilmesi tavsiye edilir.
- Vegan/vejetaryen uyarlaması mümkün mü?
Evet, bu tarif zaten vegan ve vejetaryen uyumludur.
Kapanış
Evde kombucha yapımının keyfini çıkarmanızı dileriz, kolay gelsin!